I w sumie w niczym to nie przeszkadza, oprócz tego, że przez cały kolejny tydzień na treningach nie ma ‘odpału’, a poziom koncentracji pozostawia wiele do życzenia. Jak zapobiec takiej sytuacji? Posiąść elitarną zdolność SZYBKIEJ AKCJI I NATYCHMIASTOWEJ RELAKSACJI - spójrzmy, na czym to polega.
Funkcje mózgu możemy podzielić na dwie kategorie aktywności:
· SYMPATYCZNA (‘działania, walki, ucieczki’)
· PARASYMPATYCZNA (‘odpoczynku i trawienia’)
Na co dzień większość z nas przebywa w stanie sympatycznym. Praca, dom, rachunki, relacje, korki, sport lub inne stresory wprowadzają nas w stan ‘walki lub ucieczki’. Dla organizmu nie ma znaczenia, czy ów stan jest spowodowany humorami szefa, głośną muzyką albo brutalną sceną w wieczornym serialu. Utrzymujący się stres (lub jego wysoki poziom) sprawia, że nadnercza cały czas produkują hormony stresu kortyzol i adrenalinę, a w rezultacie zaburzone zostają mniej ważne (w tym momencie) funkcje takie jak trawienie, praca wątroby, metabolizm, detoksykacja, odnowa tkanek, funkcje układu immunologicznego, reprodukcja… i o wiele wiele więcej. Rezultatem tych metabolicznych interakcji jest:
· słaba kontrola cukru we krwi i niska wrażliwość insulinowa,
· stany depresyjne, gorsza jakość snu, chęć na węglowodany / cukry,
· pogorszenie produkcji i konwersji hormonów tarczycy oraz spowolnienie metabolizmu,
· zmniejszenie aktywności hormonu stresu,
· utrata aminokwasów z tkanek mięśni szkieletowych i minerałów z kości,
· gorsze funkcjonowanie układu pokarmowego poprzez zmniejszenie HCL w żołądku i ‘dobrych’ bakterii w jelitach.
Chaos w gospodarce hormonalnej, zredukowanie funkcji reprodukcyjnych, gorsze trawienie, utrata mięśni i więcej na tłuszczu… Dość dużo efektów ubocznych zwykłego irytowania się ulicznym korkiem. Co najgorsze, to naprawdę nie koniec. Jeśli wciąż będziemy zmuszać do pracy korę nadnerczy, spowolni produkcję kortyzolu i adrenaliny, a wtedy dopadnie nas chroniczne wyczerpanie wymagające interwencji medycznej.
Jak więc zadbać o regenerację i szybciej się regenerować? Jeśli przyjrzeć się zawodowym sportowcom, wspinaczkowej elicie i jednostkom specjalnym, to oprócz wyróżniającej ich kompozycji ciała i sprawności, największe różnice zachodzą na poziomie neurologicznym. Osoby te mogą funkcjonować na najwyższych obrotach przez dłuższy czas, ponieważ posiadają umiejętność szybkiego przechodzenia ze stanu sympatycznego (zawody, prowadzenie, akcja) w parasympatyczny (odpoczynek, brak aktywności, rest pomiędzy seriami).
Porównano osoby z amerykańskich oddziałów specjalnych (navy SEAL Special Forces) do normalnych jednostek. Okazuje się, że ‘elita’ szybciej osiąga stan prarasympatyczny, a kiedy zasypia, tempo bicia serca jest niższe jeszcze o 8-10%. Odróżnia ich także niższy wyjściowy poziom hormonów stresu (kortyzolu) w ciągu dnia, gdy przebywają w niestresującym środowisku, co oznacza, że potrafią się szybciej i lepiej relaksować. Przypomnij sobie ostatnie problemy z odpoczynkiem w wolne od treningu dni - prawdopodobnie kolejne tygodnie nie należały do udanych albo co gorsze pojawiła się kontuzja.
‘Specjalnych’ zdolności jest więcej. Kiedy my jesteśmy przestymulowani codziennością i treningiem, nasz system sympatyczny jest wycieńczony, co objawia się np. ciągłym nieudanym powrotem do formy. Z kolei organizmy elity sportowej czy jednostek specjalnych szybko osiągają wysoki poziom epinefryny (noradrenaliny), która wraz z początkiem treningu czy akcji ‘włącza’ stan sympatyczny, a następnie szybko wraca do poziomu sprzed treningu / akcji.
Osoby takie charakteryzuje natychmiastowa odpowiedź na stres (zawody, akcja w górach i trening) oraz unikatowa zdolność przechodzenia w stan relaksu i regeneracji (stan parasympatyczny) niezależnie czy jest to dzień wolny od treningu, przerwa pomiędzy wspięciami, interwałami, czy nawet chwila oderwania od codziennej pracy. Dzięki temu nie następuje „wypalenie” ani spadek sprawności.
Czego możemy się nauczyć i co jest dla nas ważne:
· ZDROWA, MOCNA, ADEKWATNA REAKCJA NA STRES,
· UMIEJĘTNOŚĆ SZYBKIEJ REGENERACJI PO ‘AKCJI’
· MINIMALIZOWANIE NIEPOTRZEBNEGO CHRONICZNEGO STRESU.
Sposób, w jaki zarządzasz swoim treningiem, odżywianiem i stylem życia jest właśnie sztuką kontroli stresu, która pozwala na optymalną regenerację.
A Ty, w jakich okresach czujesz długo utrzymujące się napięcie, jesteś w stanie akcji i walki? Co jest dla Ciebie najbardziej stresujące? Trening, loty, wyjścia ponad wpinkę? Próby na nowych drogach? Obecność innych osób na ścianie czy może poza wspinaczkowe czynniki takie relacje w domu lub pracy?
W kolejnym artykule co nieco o sposobach regeneracji, a powyżej pytania, na które naprawdę warto sobie do tego czasu odpowiedzieć.
Marcin Bończa-Tomaszewski
JEDZ ŚWIADOMIE, TRENUJ SYSTEMATYCZNIE I CIESZ SIĘ Z REZULTATÓW
Copyright © 2014 by gorskieblogi
